Οι περισσότερες αγγειακές παθήσεις δυστυχώς είναι οι πιο παραμελημένες, αφού τείνουν να παραμένουν κατά βάση σιωπηλές έως ότου επιδεινωθούν. Μια τέτοια πάθηση που εξελίσσεται προοδευτικά σε βάθος χρόνου είναι και η φλεβική ανεπάρκεια. Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από τη δυσλειτουργία των φλεβικών βαλβίδων στα κάτω άκρα, γεγονός που εμποδίζει την επαρκή επιστροφή του αίματος στην καρδιά, με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση του αίματος στα κάτω άκρα. Με την πάροδο του χρόνου, η φλεβική ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από δυσάρεστα συμπτώματα, όπως οίδημα στα κάτω άκρα, πόνο, κιρσούς, αλλοιώσεις του δέρματος και ακόμη και φλεβικά έλκη.

 

Τι είναι η φλεβική ανεπάρκεια και τι συμπτώματα προκαλεί;

Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια αποτελεί μια συχνή αγγειακή πάθηση, κατά την οποία διαταράσσεται η φυσιολογική επιστροφή του αίματος από τα κάτω άκρα προς την καρδιά, εξαιτίας της δυσλειτουργίας των φλεβικών βαλβίδων. Έτσι, προκύπτει παλινδρόμηση του αίματος και δημιουργία φλεβικής υπέρτασης με αποτέλεσμα η φλεβική ανεπάρκεια να προκαλέσει συμπτώματα όπως το οίδημα, οι κράμπες, το αίσθημα βάρους και πόνος στα πόδια.

Η φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων σχετίζεται με την ανικανότητα των φλεβών να ανταποκριθούν στη λειτουργία προώθησης του φλεβικού αίματος προς την καρδιά. Η ανεπάρκεια μπορεί να αφορά:

  • τη μείζονα σαφηνή φλέβα,
  • την ελάσσονα σαφηνή, ή
  • οποιαδήποτε άλλη φλέβα των κάτω άκρων με βαλβιδική δυσλειτουργία.

Οι φλέβες που προσβάλλονται είναι συνήθως οι επιφανειακές (επιπολής), ενώ πιο σπάνια επηρεάζεται το εν τω βάθει φλεβικό σύστημα. Στην πρώτη περίπτωση, το πρόβλημα εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή κιρσών ή ευρυαγγειών, ενώ η δεύτερη αντιμετωπίζεται κυρίως με συντηρητικά μέσα.

 

Πώς αναπτύσσεται η φλεβική ανεπάρκεια

Το φλεβικό σύστημα των κάτω άκρων διαθέτει ένα δίκτυο από βαλβίδες που διασφαλίζουν την μονόδρομη ροή του αίματος προς την καρδιά. Όταν οι βαλβίδες αυτές υποστούν βλάβη ή εκφυλιστούν, το αίμα παλινδρομεί προς τα κάτω, προκαλώντας λιμνάζον αίμα, διάταση των φλεβών και αύξηση της τοπικής πίεσης. Αυτή η πίεση ευνοεί τη διαρροή υγρών προς τους ιστούς και την ενεργοποίηση φλεγμονωδών μηχανισμών, με αποτέλεσμα:

  • οιδήματα
  • φλεγμονή
  • αλλοιώσεις στο δέρμα
  • μέχρι και χρόνια φλεβικά έλκη σε προχωρημένα στάδια.

Η στασιμότητα του αίματος οδηγεί σε υποξία των ιστών, ενεργοποιεί ενδοθηλιακά κύτταρα και ελκύει φλεγμονώδη κύτταρα, επιδεινώνοντας τη βλάβη. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να προκύψει ινώδης μεταβολή του δέρματος (λιποδερματοσκλήρυνση), ενώ οι μακροχρόνιες αλλοιώσεις στο φλεβικό τοίχωμα και στο μικροκυκλοφορικό σύστημα προετοιμάζουν το έδαφος για χρόνιες πληγές και αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης.

 

Φλεβική ανεπάρκεια και συμπτώματα που προκαλεί

Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια προκαλεί συμπτώματα τα οποία εξελίσσονται σταδιακά και μπορεί να εμφανίζονται ασυμμετρικά ή να επιδεινώνονται μετά από πολύωρη ορθοστασία ή καθιστική στάση. Αυτά είναι:

  • Οίδημα γύρω από τους αστραγάλους ή και το κάτω τμήμα της κνήμης, που εντείνεται στο τέλος της ημέρας
  • Αίσθημα βάρους, πίεσης ή κόπωσης, ειδικά μετά από μέτρια δραστηριότητα
  • Πόνος ή αίσθημα καψίματος, συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας
  • Ευρυαγγείες (λεπτές, ερυθρές ή κυανές φλέβες κοντά στην επιφάνεια του δέρματος)
  • Κιρσοί κάτω άκρων (μεγαλύτερες, διογκωμένες και ελικοειδείς φλέβες κάτω από την επιδερμίδα)
  • Δερματικές αλλοιώσεις, όπως μελάγχρωση, ξηρότητα ή πάχυνση του δέρματος,
  • Έλκη που εντοπίζονται κυρίως στους αστραγάλους και παρουσιάζουν καθυστερημένη επούλωση.

Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι η σοβαρότητα των συμπτωμάτων δεν αντικατοπτρίζει πάντα τη βαρύτητα της νόσου. Ασθενείς με εμφανείς κιρσούς μπορεί να βιώνουν ιδιαίτερα συμπτώματα, ενώ άτομα με ήπιες ευρυαγγείες μπορεί να βιώνουν καθημερινή δυσφορία και ενοχλήσεις.

Πώς Γίνεται η Διάγνωση

Η σωστή διάγνωση της φλεβικής ανεπάρκειας γίνεται με:

Κλινική εξέταση και λήψη πλήρους ιατρικού ιστορικού από ειδικό αγγειοχειρουργό,

Triplex φλεβών κάτω άκρων, δηλαδή έγχρωμο υπερηχογράφημα, που απεικονίζει την πορεία του αίματος στις φλέβες, τον εντοπισμό των ανεπαρκών βαλβίδων και τη βαρύτητα της παλινδρόμησης.

Το triplex είναι καθοριστικό όχι μόνο για τη διάγνωση, αλλά και για τον ακριβή σχεδιασμό της θεραπευτικής στρατηγικής, εφόσον επιτρέπει την εκτίμηση της ροής, της διάτασης και της συνέχειας των φλεβών σε πραγματικό χρόνο.

 

Επιλογές θεραπείας για τη φλεβική ανεπάρκεια και τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί

Η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, την ηλικία, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και τη μορφή της ανεπάρκειας. Σε αρχικά στάδια ή όταν η επέμβαση δεν είναι άμεσα εφικτή εφαρμόζεται συντηρητική αντιμετώπιση η οποία περιλαμβάνει:

  • Εφαρμογή καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για μείωση του οιδήματος και βελτίωση της αιμάτωσης,
  • Χορήγηση φλεβοτονικών φαρμάκων, τα οποία ενισχύουν τον φλεβικό τόνο και μειώνουν την αίσθηση κόπωσης,
  • Τοπικές καταπραϋντικές ή αντιφλεγμονώδεις αλοιφές για ερεθισμένο ή αλλοιωμένο δέρμα.

Όταν ωστόσο η φλεβική ανεπάρκεια προκαλεί δυσάρεστα συμπτώματα ή λανθάνει ο κίνδυνος επιπλοκών, ενδείκνυται η ενδοαυλική αντιμετώπιση με λέιζερ. Η θεραπευτική αυτή μέθοδος έχει αντικαταστήσει την κλασική σαφηνεκτομή, χάρη στη μικρή επεμβατικότητα και την ταχύτατη ανάρρωση που συνεπάγεται. 

Η διαδικασία γίνεται υπό τοπική αναισθησία, μέσω μιας μικρής τομής στο δέρμα. Μέσω αυτής της τομής εισάγεται ειδικός καθετήρας με οπτική ίνα που εκπέμπει θερμική ενέργεια λέιζερ, προκαλώντας σύγκλειση της πάσχουσας φλέβας. Έτσι η  κυκλοφορία του αίματος ανακατευθύνεται σε υγιές φλεβικό δίκτυο, χωρίς κανένα ζήτημα.

Η ενδοαυλική θεραπεία με λέιζερ διαρκεί περίπου 30-60 λεπτά, ενώ συνεπάγεται άμεση επιστροφή στην καθημερινότητα, εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας και χαμηλό ποσοστό υποτροπών. Οι μελέτες δείχνουν σημαντική βελτίωση τόσο στη φλεβική ανεπάρκεια και τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί όσο και στην αιμοδυναμική λειτουργία των κάτω άκρων.

Γενικά, η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια είναι μια σύνθετη και προοδευτική πάθηση που απαιτεί στοχευμένη και ολιστική θεραπεία. Παρά τα συχνά ήπια αρχικά συμπτώματα, η εξέλιξή της μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές αν παραμείνει χωρίς θεραπεία. Η ενδοαυλική θεραπεία με λέιζερ είναι σήμερα η πλέον τεκμηριωμένη και αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση, που στοχεύει στο αίτιο της νόσου και όχι μόνο στα συμπτώματα.